Nieprawidłowości w PBO2022

W związku z nieprawidłowościami dotyczącymi weryfikacji wniosków do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022, radni Arkadiusz Gardiasz i Marek Szklorz złożyli interpelację do burmistrza Pszczyny Dariusza Skrobola oraz podczas wrześniowej sesji przedstawili konkretne naruszenia. Niestety pomimo tego zarówno burmistrz jak i powołana przez niego dopuszcza do głosowania projekty, które są niezgodne z przyjętymi zasadami tj. projekt lokalny nr 13 (osiedle Piastów) oraz projekt lokalny nr 19 (Stara Wieś).  

Pełna treść interpelacji:

W związku z nieprawidłowościami dotyczącymi weryfikacji wniosków do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022, wnosimy o dokonanie czynności niezbędnych do usunięcia nieprawidłowości, poprzedzonych ponowną analizą zgłaszanych projektów przez niezależny zespół z udziałem przedstawicieli Rady Miejskiej w Pszczynie i mieszkańców oraz odrzucenie wniosków niezgodnych z poniższymi dokumentami:

• uchwałą nr XXXV/434/21 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych związanych z przygotowaniem Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022;
• zarządzeniem nr SG.0050.1268.2021 Burmistrza Pszczyny z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie ustalenia szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych związanych z przygotowaniem Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022 oraz wzorów formularza zgłoszeniowego oraz karty do głosowania na projekty do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022.

W przepisach regulujących podstawy budżetów obywatelskich nie ustanowiono szczególnych form kontroli społecznej nad działaniami urzędników w  zakresie  spełnienia  kryteriów  przez zgłoszone  projekty,  uznając  za  wystarczającą  kontrolę  i  nadzór  pełniony  przez bezpośrednich  przełożonych  nad  urzędnikami  rozpatrującymi  projekty pod względem  formalnym, w  ramach  właściwego  kompetencyjnie  dla danego projektu wydziału Urzędu. Podmioty zaangażowane miały przy tym stanowić gwarancje rzetelnej i zgodnej z prawem (miejscowym i powszechnie obowiązującym) analizy i oceny zgłoszonych projektów, jak również odrzucenia tych, które nie są zgodne z uchwalonymi przepisami. Niestety kolejny raz podczas weryfikacji wniosków do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego dochodzi do nieprawidłowości, zarówno na poziomie oceny przez jednostkę merytoryczną jak również komisję ds. weryfikacji przebiegu Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego i dopuszczenia (po uprzednim bezpodstawnym uzyskaniu pozytywnej oceny) wniosków, które nie są zgodne z przepisami.  

Dokonując oceny złożonych przez mieszkańców wniosków, osoby odpowiedzialne za ocenę powinny kierować się przede wszystkim przyjętymi „zasadami”, które regulują kwestie związane z organizacją naboru wniosków, w tym z wymogami formalnymi oraz merytorycznymi, jakie muszą spełniać. Brak przestrzegania wcześniej ustalonych reguł prowadzi do obniżenia zaufania mieszkańców względem instytucji publicznych oraz jest sprzeczne z ideą budżetu obywatelskiego. Pomimo tego oraz zgłaszanych uwag, jednostki merytoryczne w Urzędzie Miejskim pozytywnie rekomendują realizację projektów sprzeczne z przyjętą uchwałą Rady Miejskiej w Pszczynie oraz wydanym zarządzeniem burmistrza Pszczyny.

W odniesieniu do posiedzenia komisji ds. weryfikacji w dniu 16 sierpnia br., nie dokonano szczegółowej analizy złożonych wniosków względem zapisów powyższych dokumentów oraz pomimo zgłaszanych nieprawidłowości przyjęto pozytywną ocenę projektów sprzecznych z „zasadami” Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego. Należy podkreślić, iż obecne regulacje nie dopuszczają możliwości składania wniosków „łączonych”, „międzylokalnych”. Rozdział drugi uchwały nr XXXV/434/21 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 24 czerwca 2021 r. jasno wskazuje na rodzaje projektów zgłaszanych do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022 (projekty ogólnogminne oraz projekty lokalne - osiedlowe i sołeckie), gdzie pod pojęciem projektu lokalnego osiedlowego lub sołeckiego rozumie się projekty, które realizowane będą ze środków wyliczonych dla poszczególnej jednostki pomocniczej (osiedle lub sołectwo), które będą zaspokajać przede wszystkim potrzeby mieszkańców danej jednostki. Ponadto zgodnie z paragrafem 12 ust. 1 zgłoszenie propozycji projektu do Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego następuje na wniosku zgłoszeniowym. Wzór wniosku w sposób bez wątpliwości określa możliwe rodzaje projektów. W miejscu dotyczącym kategorii projektu lokalnego – osiedlowego lub lokalnego należy wskazać kwotę jednego projektu – maksymalnie do kwoty wyliczonej dla danej jednostki pomocniczej, natomiast wartość zgłoszonych wniosków „łączonych” w tegorocznej edycji przekracza kwotę przypisana dla jednej (danej jednostki), co jest ewidentnym naruszeniem regulaminu. Zgodnie z paragrafem 2 przedmiotowego zarządzenia „kwota dla projektów lokalnych – osiedlowych lub sołeckich Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022 nie podlega profilowaniu, ani podziałowi na kategorię, z zastrzeżeniem, że koszt zgłaszanego projektu nie może być większy niż wyliczona kwota dla poszczególnej jednostki pomocniczej, opisanej w załączniku nr 2”. Również w paragrafie 11, 13, 15 oraz 16 zarządzenia jest bezpośrednie odniesienie do danej jednostki oraz poparcia, jakie musi uzyskać projekt względem mieszkańców i puli środków przypisanych danej jednostki pomocniczej. Dodatkowo błędnie wskazano lokalizację projektów, co ewidentnie wprowadza mieszkańców w błąd.

Wobec powyższego ustalenie wyników głosowania jest absolutnie nieporównywalne i niemożliwe biorąc pod uwagę projekt „międzyosiedlowy”, oraz projekt osiedlowy w danej jednostce. Dlatego wnosimy o odrzucenie wszystkich projektów naruszających postanowienia uchwała Rady Miejskiej oraz zarządzenia.

Ponadto sytuacja, kiedy projekty lokalne składane są na rzecz placówki oświatowej z puli środków przypisanej dla innej jednostki pomocniczej (z innego osiedla) również narusza postanowienia Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego, zwłaszcza w zakresie paragrafu 8 uchwały Rady Miejskiej w Pszczynie (dotyczy osiedla Siedlice).

W naszej opinii praca komisji ds. weryfikacji wniosków, dotycząca spełnienia wymogów formalnych przez projekty „międzylokalne” oraz ocena merytoryczna przez Naczelnika Wydziału Inwestycji i Zamówień Publicznych jest sprzeczna z przyjętymi dokumentami regulującymi zasady Pszczyńskiego Budżetu Obywatelskiego 2022, jak również z przepisami powszechnie obowiązującymi. Zgodnie bowiem z przepisem art. 5a ust. 6 ustawy o samorządzie gminnym, Rada Miasta może wydzielić pule obejmujące całość gminy i (koniunkcja) jej części w postaci jednostek pomocniczych lub (alternatywa łączna) obejmujące całość gminy i grupy jednostek pomocniczych. Zatem Rada Miasta, jeśli zdecyduje się podzielić budżet obywatelski na pule, musi wydzielić pulę dla Miasta (całość gminy) i wszystkich jednostek pomocniczych dla każdej z nich z osobna albo dla Miasta i grup jednostek pomocniczych, przy czym ten ostatni wariant nie znajduje odzwierciedlenia w treści uchwały naszej Rady. (Jednoznacznie takie stanowisko wyraża m.in. Uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 25 maja 2021 r. 20.161.2021).

Przepisy prawa miejscowego muszą być sformułowane w sposób jednoznaczny, precyzyjny i czytelny, tak by wynikało z nich, kto, w jakich okolicznościach i w jak sposób powinien się zachować, żeby osiągnąć skutek wynikający z przepisu postanowienia tak, aby realizowały zasadę poprawnej legislacji, wynikająca z art. 2 Konstytucji RP. W tym przypadku jednak przepisy są jednoznaczne (w tym nie przewidują projektów dla grup jednostek pomocniczych), lecz powołane do ich stosowania podmioty ich nie realizują, wobec czego podjęcie niezwłocznie czynności jest konieczne.

Link do interpelacji: https://bip.pszczyna.pl/interpelacja-radnych-arkadiusza-gardiasza-i-marka-szklorza-dotyczaca-pszczynskiego-budzetu-obywatelskiego-2022-oraz-odpowiedz-1#cnt 

Link do transmisji z obrad Rady Miejskiej w Pszczynie: http://www.pszczyna.esesja.pl/transmisja/18636/sesja-rady-miejskiej-w-pszczynie-23-wrze%C5%9Bnia-2021-r.htm